Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünden emekli Prof. Dr. Doğan Perinçek, son günlerde Marmara Denizi'nde yaşanan depremleri değerlendirdi. Önemli noktalara dikkat çekerek, uyarılarda bulunan Periinçek, "Marmara'da 1506’da bir deprem olmuş ve 1760 altıda iki tane deprem var peş peşe. Yani 1766 Orta Marmara'da bir deprem var. Batı Marmara'da hemen aynı yıl yine 1766’da bir deprem yaşamışız. Dolayısıyla Marmara'da da peş peşe iki tane deprem olabilir. Marmara'da peş peşe iki tane deprem olduğunda bu Çan civarında fayları de tetikleyebilir. Yani bunu hiçbir şekilde söylemek istemem ama uyarmak zorundayız" dedi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünden emekli Prof. Dr. Doğan Perinçek, Boğaz Medya'nın canlı yayın konuğu olarak, son günlerde Marmara Denizi'nde yaşanan depremler hakkında önemli açıklamalar yaptı.
Kahramanmaraş ve Hatay’da meydana gelen depremlerine değinen Perinçek, “Herkes asrın depremi diyor. Fakat ben bölgede uzun yıllar çalıştım. 20 yıla yakın bir çalışmam var, Güneydoğu Anadolu'daki bu alanda. Ben buna bin yılın depremi diyorum. Aslında ben deprem bilinci değilim. Fakat mesleğim gereği Türkiye'nin birçok yerinde fayları haritaladım. Trakya'yı boydan boya haritaladım. Yani Silivri'den Edirne'ye kadar haritaladım. Çanakkale yöresinde fayları haritalıyorum ve haritalamaya devam ediyorum. Marmara'da sismiklere baktım, orada gördüklerimi zaman zama halkımızın anlayacağı şekilde aktarmaya çalışıyorum ve bu şeytan üçgeniyle ilgili olarak da bir, bir buçuk senedir uyarıda bulunuyorum. Neden uyarıyorum? Bana göre bu depremler şunu söylüyor" şeklinde konuştu.
"Ne zaman olduğunu söyleyemeyiz ama yaklaştığını söyleyebiliriz"
Marmara adası, Erdek ve Biga üçgeninde her ay üç tane depremin yaşandığını ve bu faylara karşı vatandaşları ve yetkilileri bir buçuk yıldır uyarılarda bulunduğunu ifade eden Perinçek, "Marmara'daki faylar üzerinde biriken enerji Saroz Körfezi yönünde, Şarköy yönünde transfer edilmiyor. Buraya gelince Marmara Adası, Erdek, Biga yönüne dönüyor. Yani bunu sürekli söyledim. Bir şeytan üçgeni olarak tespit ettiğim bu alanda her ay üç dört tane en az deprem oluyor. Ne oldu? Bugünkü 4.2 büyüklüğündeki deprem dışında neler oldu? Biga'yla Kara Biga arasında iki nokta bir Marmara Adası yakınında batısında 2.5, Marmara Adası'nın hemen doğusunda 2.8 ve Erdek'te 2.1 ve e iki gün önce 3.8’lik bir deprem yaşadık ve On dokuz nokta iki kilometre derinde oldu. Bugün (Perşembe) ise 4.2 büyüklükte bir deprem yaşadık. 2 Şubat'ta ben sayfamda bir harita paylaşmıştım. Ve o haritada bunu tekrarladığım için çok üzgünüm. Çanakkale'yi işte bu şeytan üçgenindeki gelişmeler yüzünden riskli alan içinde sıralamıştım. Birinci sıraya koymuştum. Ve hiçbir zaman biz depremin ne zaman olacağını bilemeyiz ama olan depremler ve geçmişte olan depremlere baktığımızda bir işaret geliyor bize. Ne zaman olduğunu söyleyemeyiz ama yaklaştığını söyleyebiliriz. Şimdi bu şeytan üçgeninde gördüklerim olan depremler bana depremin yaklaştığını söylüyor. Yani ilk sıraya bu nedenle Çanakkale'yi, Biga'yı, Çan'ı, Bayramiç'i koydum. Enerji bu yönde transfer ediliyor. Bana göre. İkinci sıraya Orta Marmara'yı koyduk. Birçok arkadaşımız Marmara'da deprem olacağını söylüyor. Bu şeytan üçgeninin dışında kalan bir alan olan Orta Marmara'da bir deprem beklentisi var” dedi.
Geçmiş faylara bakarak Çanakkale’nin deprem bölgesinde söylemenin mümkün olduğunu belirten Perinçek, "Çanakkale için uyarılarımız 5-6 yıldır sürüyor. Neden? Çünkü iki Çan civarında 287 yıldır deprem olmamış. Yani 250 yılı geçince biz artık yeni bir deprem bekleriz. Yani Çan'daki fay 287 yıldır deprem yaratmamış. Bayramiç'in güneyindeki fay hiçbir kayıt yok yani bu kayıt olmaması belki 500 yıl önce veya bin yıl önce orada bir deprem oldu. Biga'nın kuzeyinde Kemer köyü yakınında Parion Antik Kenti var. Parion Antik Kenti'nde ben çalıştım ve oradaki kentin ortasından bir fay geçiyor. O deprem sırasında bu fay kenti ikiye bölmüş ve kuzey 2 metre yükseltmiş. Parion kenti tarihi boyunca üç kere deprem geçirmiş. Yani bu bize neyi gösteriyor? Biz deprem bölgesindeyiz” dedi.
"Onun için hazırlıklı olmamız lazım"
Hem Çanakkale Boğazı hem de Marmara denizinde sismik çalışmalar yaptıklarını ve bu sayede aktif fay tespit ettiklerini söyleyen Perinçek, "Biliyorsunuz Marmara'da 1506’da bir deprem olmuş ve 1760 altıda iki tane deprem var peş peşe. Yani 1766 Orta Marmara'da bir deprem var. Batı Marmara'da hemen aynı yıl yine 1766’da bir deprem yaşamışız. Dolayısıyla Marmara'da da peş peşe iki tane deprem olabilir. Marmara'da peş peşe iki tane deprem olduğunda bu Çan civarında fayları de tetikleyebilir. Yani bunu hiçbir şekilde söylemek istemem ama uyarmak zorundayız. Bu üç tane deprem veya iki tane deprem peş peşe olduğunda sanayinin merkezi İstanbul, Çanakkale bundan Tekirdağ, Bursa, Yalova, bundan etkilenecek. Onun için hazırlıklı olmamız lazım. Yani söylediklerimiz hep bir kulaktan geliyor, bir kulaktan çıkıyor. Yalova civarında SİHA olarak konmuş faylar var. Bu faylar İmralı Adası'nın üzerinden geçiyor. Bunu tespit ettik. Yani İmralı adasının kuzeyinde aktif bir fay var. Oradan bugün olan 4.2’lik deprem alanına geliyor. Oradan da Erdek civarında yine SİHA'yla gözüken faylara bağlanıyor yani gösterdiğim fayı benim tarifim. Ama verilerim var. Yani İmralı Adası başta olmak üzere birtakım veriler var. Buradaki petrol potansiyeli için burada sismik kesiş sayısı az. Marmara'da petrol potansiyeli olduğu için daha fazla sismik kesit var. 1999 depreminden sonra da çok sayıda orada sismik yapıldı. Petrol amaçlı değil ama sismik yapıldı. Onları da inceledik. Ve Tüm buradan çıkardığımız sonuçlara göre fayın e Erdek'ten başlamak üzere Biga, Çan, Bayramiç ve Ayvacık hattında bir deprem yaratma ve bunun da yıkıcı olma ihtimali oldukça yüksek. Zamanını bilemeyiz ama yaklaştığını söylüyorum. Çelikhan, Gölbaşı, Pazarcık alanında birtakım deprem işaretleri vardı. Özellikle pazarcık civarını 2,5 senedir izliyorum ve Pazarcık'ta işaretler vardı. Ama ben ve hiçbir meslektaşım iki tane peş peşe büyük deprem bekleniyordu. 7.7 ve 7.6. üçüncüsünde 6.4 olarak Hatay'da yaşadık. Neden bunları yaşadık? Çünkü Ölüdeniz fayıyla Doğu Anadolu fayı aynı anda hareket ederek birbirini tetikledi. Şimdi burada da biliyoruz 1766’da iki tane deprem yaşamışız peş peşe. Şimdi onlar bir tetikleme yaparsa Erdek, Çan civarındaki fayları tetikler ve orada da bir deprem yaşayabiliriz. Tabi biz hiç kimseden çekinmeden kötümser Senaryoyu ortaya koymak zorundayız. Ama kötümser senaryo gerçekleşirse o zaman bir felaket” dedi.
"Çanakkale'de bütün binaların elden geçmesi lazım"
Çanakkale’nin yapı stoğunun eski yeni demeden göden geçirilmesi gerektiğini belirten Perinçek, "4-5 senedir Çanakkale'deki yetkililer veya Çanakkale'deki AFAD ne gibi tedbirler aldılar? En basit şunu önerdim ben, defalarca. AFAD elemanlarını köylere göndersin. Her köyde sunum yapılsın çok basit tedbirlerle can kurtarabilir. Şimdi kısa vadede yapılacak işler var. Uzun vadede de bütün Çanakkale Merkez başta olmak üzere tüm binaların kontrolü gerekiyor. Yapı stoğumuzun denetlenmesi kontrolü gerekiyor. Ölçümlerle etki veya yeni hiçbir şey fark etmez. Bütün binaları elden geçmesi gerekiyor. Diyorlar ki eski binaları gözden geçireceğiz. Adıyaman'da gördük sevgili yöneticiler, Adıyaman'da eski binanın yıkılmadığını, yanındaki yeni binanın yıkıldığını gördük. Onun için Çanakkale'de bütün binaların elden geçmesi lazım. Çanakkale'nin ilçelerinde bütün binaların elden geçmesi lazım. Bu zaman isteyen bir şey. Eğer 4-5 sene önce uyarılarımıza başladığımız zaman bunu yapsaydık, şimdi mesafe katetmiştik. Deprem oluyor, aklımız başımıza geliyor. Ve toplantı yapıyor olmaz böyle bir şey. Belki önümüzde 3-4 sene daha olabilir. Veya 5-6 sene olabilir. Ama bu deprem olacak. Yani Marmara'da en kötü en kötümseri ihtimalle bazı meslektaşlarımı 2045 diyorlar ya 2025’te olursa ne yapacaksınız? Şimdi 2045’te olacak diye rahat rahat bir şey olmayacak. Nasılsa çok zamanımız var güçlendirmeye gerek yok mu diyeceğiz? Yok öyle bir şey” dedi.
Tuğba Kulasoy
